top of page

I

I

Pekehaua me te Awahou: Hei tA NgAti Rangiwewehi

Ngāti Rangiwewehi

Wellbeing

Home

inanga.png
Hei tā Ngāti Rangiwewehi, he awa whakaora a Awahou kua roa nei e manaakihia ana e tō rātau kaitiaki taniwha, e Pekehaua.
 
E ai ki ētehi, nā Pekehaua te awa i keri ki tana hiku, ka mutu, ki te ruku hōhonu ka rangona tohuhia te taniwha e kaukau ana i raro rā.  Ki te kaukau tētehi i te awa, kua whakaorangia ia, ā, ka riro mā Pekehaua ngā taumahatanga o te tangata e tuku atu.
 
I ngā rā o mua, he ngāwari noa iho ki te hī taraute me te morihana, ki te hao kōura me te īnanga, ki te mahi tuna hoki i te wā e tika ana kia mahia ērā mahi.  He horotai te morihana hei kai mā te hunga pakeke, ahakoa ngā tini wheua, he reka tonu. He maha ngā hua i ngā rākau hei kai mā te iwi. He mea kohi hoki e ngā tamariki ngā hua rakiraki me te wātakirihi i te tahatika o te awa.
 
I ētehi wā, kia ngenge ngā tamariki, ka rongo rātau i a Pekehaua e tiaki ana i a rātau.  He rākau pea e āwhina ana i a rātau kia hoki ki te tahatika. E ai ki a Ngāti Rangiwewehi, kāore anō tētehi kia toremi i te awa i te kaha manaakihia o ngā kaihoe e tō rātau kaitiaki taniwha, e Pekehaua.
Ka noho a Pekehaua i tana ana i raro i te wai e kīia nei ko Te Waro-Uri.  He wāhi i hono ai ki ētehi atu ara wai i raro pērā i a Hamurana i haere ai ia ki te kite i a kaitiaki o Hamurana, i a Hinerua i noho ai i Te Puna-a-Hangarua.  E rua ā rāua uri i whānau ai hei momo ika e kīia nei ko te teretere.
I ngā tau o te 1960, he mea raupatu a Te Waro-Uri e te kaunihera kia hangaia tētehi teihana papu wai i tū ai ngā pihi o te iwi rā inā rā hei tā rātau ka wehe a Pekehaua i tōna kāinga.  Heoi, nā wai rā ka whakahokia te puna ki a Ngāti Rangiwewehi, ā, hei tā rātau e taea ana e te wairua o Pekehaua te hoki atu ki tōna kāinga.
Ahakaoa tōna ingoa rongonui, ko Te Wai-mimi-o-Pekehaua kē te ingoa i whakahuahia ai e tētehi tupuna rongonui o Te Arawa, arā e Īhenga.  He mea tapa te awa rongomaiwhiti ki te ingoa rā hei tohu whakanui i te kaitiaki taniwha rā, i a Pekehaua.

Qualities: Identity, values, wellbeing

Here’s a tip:

There are other versions of the story of Pekehaua including one in which he is captured and killed by Pitaka.  

You can read that version of Pekehaua’s story here:

bottom of page